ශක්ති විද්‍යාව යනු තාපය (heat) සහ වෙනත් ආකාරයේ ශක්ති (energy) අතර සම්බන්ධය මෙන්ම, ශක්තිය වැඩ (work) බවට පරිවර්තනය වන ආකාරය සහ පදාර්ථය තුළ ශක්තියේ වෙනස්වීම් පිළිබඳව අධ්‍යයනය කරන භෞතික විද්‍යාවේ ශාඛාවකි. මෙය පද්ධතිවල (systems) ශක්ති හුවමාරු සහ ඒවායේ ගුණාංග (උෂ්ණත්වය, පීඩනය, පරිමාව) අතර ඇති සම්බන්ධතා විස්තර කරන නියම කිහිපයක් මත පදනම් වේ.
ප්‍රධාන වශයෙන් ශක්ති විද්‍යාවේ නියම හතරක් ඇත:
- ශක්ති විද්‍යාවේ ශූන්‍ය නියමය (Zeroth Law of Thermodynamics): පද්ධති දෙකක් වෙන වෙනම තුන්වන පද්ධතියක් සමඟ තාප සමතුලිතතාවයේ පවතී නම්, එම පද්ධති දෙක එකිනෙක සමඟද තාප සමතුලිතතාවයේ පවතී. මෙය උෂ්ණත්වය මැනීමේ පදනම වේ.
- ශක්ති විද්‍යාවේ පළමු නියමය (First Law of Thermodynamics): ශක්ති සංස්ථිති නියමය ලෙසද මෙය හැඳින්වේ. ශක්තිය නිර්මාණය කිරීමට හෝ විනාශ කිරීමට නොහැකි අතර, එය එක් ආකාරයකින් තවත් ආකාරයකට පරිවර්තනය කළ හැක. පද්ධතියකට ලබා දෙන තාපය, එහි අභ්‍යන්තර ශක්තියේ වෙනසට සහ පද්ධතිය මගින් සිදු කරන කාර්යයට සමාන වේ.
- ශක්ති විද්‍යාවේ දෙවන නියමය (Second Law of Thermodynamics): ස්වභාවික ක්‍රියාවලීන් සිදුවන්නේ පද්ධතියේ සමස්ත අවුල් සහගත බව හෙවත් එන්ට්‍රොපිය (entropy) වැඩි වන දිශාවටය. මෙය තාප එන්ජින්වල කාර්යක්ෂමතාවයට සීමා පනවයි.
- ශක්ති විද්‍යාවේ තෙවන නියමය (Third Law of Thermodynamics): නිරපේක්ෂ ශුන්‍ය උෂ්ණත්වයට (absolute zero temperature) ළඟා වන විට, පරමාණුක මට්ටමේදී පද්ධතියක එන්ට්‍රොපිය අවම අගයක් ගනී (සාමාන්‍යයෙන් ශුන්‍ය වේ).
No comments: